Dzieje Tristana i Izoldy - Nawiązania i bibliografia

autor: Joseph B

Zarówno literatura, jak i wytwory wszelkich innych dziedzin sztuki często nawiązywały (i wciąż nawiązują) do postaci Tristana i Izoldy oraz wątku wielkiej tragicznej miłości. Poniżej wymieniono przykładowe dzieła sztuki literackiej, malarskiej, muzycznej i filmowej, które podejmują motyw zawarty w Dziejach Tristana i Izoldy.

 

Motyw wielkiej tragicznej miłości:

  • Mit o Orfeuszu i Eurydyce,
  • Historyczny związek Heloizy i Piotra Abelarda (opisany między innymi w korespondencji między kochankami),
  • François Villon, Wielki testament,
  • William Szekspir, Romeo i Julia,
  • Molier, Mizantrop,
  • Jean Racine, Fedra,
  • Antoine Prévost, Historia Manon Lescaut i Kawalera Des Grieux,
  • Benjamin Constant, Adolf,
  • Adam Mickiewicz, Dziady, część IV,
  • Jan Lechoń, [Pytasz co w moim życiu…],
  • Rene Magritte, Kochankowie, (obraz).

Bezpośrednie nawiązania do Dziejów Tristana i Izoldy:

Literatura

  • Tomasz Mann, Tristan,
  • Bolesław Leśmian, Niedopita czara,
  • Anatol Stern, Isold szklanego pałacu,
  • Aleksander Wat, Iseut Złotowłosa; Izold Białego Domu,
  • Halina Poświatowska, [tutaj leży Izold jasnowłosa],
  • Maria Kuncewiczowa, Tristan 1946,
  • Ernest Bryll, Tristan.

Malarstwo

  • Dante Gabriel Rossetti, Tristan i Izolda,
  • Aubrey Vincent Beardsley, Izolda,
  • John William Waterhouse, Tristan i Izolda z czarodziejskim napojem,
  • Edmund Blair Leighton, Tristan i Izolda,
  • Salvador Dali, Tristan i Izolda,
  • Maria Hiszpańska-Neumann, Tristan i Izolda szpiegowani przez baronów króla Marka; Tristan płynie do Kornwalii; Epitafium Tristana i Izoldy.

Muzyka

  • Richard Wagner, opera Tristan i Izolda,
  • Ścieżka dźwiękowa do filmu Tristan i Izolda w reżyserii Kevina Reynoldsa, z muzyką Anne Dudley.

Film

  • reż. Thierry Schiel, Tristan i Izolda,
  • reż. Kevin Reynolds, Tristan i Izolda.

Bibliografia przedmiotowa

  • G. Duby, Czas katedr. Sztuka i społeczeństwo 980–1420, przeł. K. Dolatowska, Warszawa 1986.
  • M. Ossowska, Ethos rycerski i jego odmiany, Warszawa 2000.
  • K. Pospieszyl, Tristan i Don Juan, czyli odcienie miłości mężczyzny w kulturze europejskiej, Warszawa 1986.