Porównanie powieści o Bohatyrowiczach i Korczyńskich z litewską epopeją Adama Mickiewicza nie powinno sprawić trudności. Łatwo bowiem zauważyć, że nie tylko region (Wileńszczyzna) i pejzaż, postacie, związki dworu szlacheckiego z ludem oraz spór pokoleniowy łączą te dwa utwory, ale i również sielskość pejzażu, wewnętrzna harmonia i finałowe małżeństwo bohaterów.
W obu utworach ważną rolę odgrywa przyroda, mająca znamiona zjawiska nienaturalnego, świętego, nieskazitelnego, w wymiarze niemal Arkadyjskim, bo pełnym czaru i wewnętrznego spokoju. Świat żyje w harmonii i dba o to, by nic ją nie zakłóciło. Wśród ludzi zdarzają się osobnicy godni nagany, ale i tak przeważają pracowici, oddani ziemi, gospodarni, gościnni, przywiązani do tradycji i gorący patrioci.
Ważna jest też pora roku. W obu utworach jest to lato – pełnia słońca i ciepła, bogactwo zieleni i kwiatów, czas odpoczynku i relaksu, wspólnych zabaw przy ognisku i śpiewu.
Elementem łączącym jest również retrospekcja o charakterze patriotycznym. W Panu Tadeuszu jest to powrót do czasów Kościuszkowskich i pierwszych zrywów niepodległościowych, w Nad Niemnem – do powstania styczniowego.
Podobne jest w obu utworach przedstawienie losów pewnej społeczności w momencie dość ważnym w jej dziejach. Mowa tu o szlachcie w kontekście historycznym. U Mickiewicza tym momentem przełomowym jest kampania Napoleońska i uwłaszczenie chłopów, u Orzeszkowej zaś – klęska powstania z 1863 r. i jej konsekwencja dla narodu