Motyw żony - Motyw żony w malarstwie

Quentin Massys Bankier z żoną

Artysta przedstawił nam parę małżeńską siedzącą przy stole zastawionym różnego rodzaju drobiazgami. Bankier skupiony jest na liczeniu monet – malarz tym samym określił rolę mężczyzny jako osobę zajmującą się kwestiami materialnymi. Kobieta przekładająca stronicę książki symbolizuje osobę dbającą o sferę duchową w małżeństwie. Widzimy tu wyraźny podział ról, który stanowi o harmonii pożycia małżeńskiego. Malarz zdaje się sugerować, że zarówno jedna, jak i druga rola, są tak samo ważne. Skupiona i pełna łagodności twarz kobiety podkreśla jej rozwiniętą sferę duchową. Żona została tu przedstawiona jako osoba wywiązująca się z powinności wobec Boga, o czym świadczy manuskrypt w jej rękach.

Zaskakuje nas już na pierwszy rzut oka w minimalistyczny sposób namalowana para młodych ludzi, jakby pozbawionych indywidualnych cech. Ich twarze są wymyte z emocji – a jednak trudno oderwać wzrok od zagadkowych spojrzeń tej pary małżeńskiej. Żona artysty jest tu mocno wyidealizowana – nie posiada zmarszczek ani przebarwień skóry. Najciekawsze jest to, iż patrząc na obraz, odnosimy wrażenie, jakby kobieta i mężczyzna stanowili nierozerwalną całość – kompozycyjnie, ale i w przesłaniu również. Mimo różnic w twarzach widzimy jakieś niezrozumiałe podobieństwo, ich sylwety tworzą bardzo spójną konstrukcję obrazu. Spojrzenia małżonków zawieszone gdzieś w przestrzeni zdają się wyrażać podobne myśli małżonków patrzących w jednym kierunku. Żona namalowana na pierwszym planie, przysłaniająca postać artysty to zapewne wyraz uznania i podkreślenia jej roli w małżeństwie.

Inne przykłady malarskie:

• Peter Paul Rubens Lot z rodzina opuszcza Sodomę (przejmująca scena przedstawiająca mężczyznę tracącego swą żonę)
• John Collier Lilith (pierwsza żona biblijnego Adama owinięta wężem wzdłuż całego ciała jako symbol przyjemności seksualnej)
• Wilhelm Leibl Der Spargroschen (żona rozliczająca męża z pieniędzy)
• Alberto Giacometti Annette (portret żony artysty – kobieta wpatrzona w swojego partnera)
• Emil Nolde Artysta z żona (portret małżonków nawiązujący do przedstawień faraona Echnatona i jego żony Neferetiti)
• Joseph Wright of Derby Indiańska wdowa (indiański obyczaj – wdowa po wodzu czuwa w noc przy jego trofeach; żona posągowa, heroiczna, z godnością znosząca cierpienie)
• Józef Mehoffer Portret żony artysty (wytworna dama w pięknym wnętrzu), Portret żony z Pegazem w tle (Jadwiga Mehofferowa – wytworna dama imponująca urodą oraz okazałym strojem – duma męża)
• Konrad Krzyżanowski Portret żony artysty, Portret żony z kotem, Portret żony artysty z pieskiem (melancholijna kobieta)