Motyw pamięci - Motyw pamięci w muzyce

muz. Mieczysław Karłowicz sł. Kazimierz Przerwa-Tetmajer Pamiętam ciche jasne dnie op.1 nr 5

Podmiot liryczny powraca pamięcią do czasów dzieciństwa, wspominając je jako cudowny sen, raj otwarty także dla niego: „Pamiętam ciche, jasne, złote dnie, / co mi się dzisiaj cudnym zdają snem, / bo był otwarty raj także i mnie […]”. Falującą linię melodyczną ozdabia motyw rytmiczny (triola) na słowach: „także i mnie” oraz przedłużenie dźwięku na słowach: „dzieciństwie mym”, co podkreśla osobisty charakter wypowiedzi kompozytora. W drugiej zwrotce na słowach „[…] raj ten odnajdę, com miał, com miał w dzieciństwie mym” melodia wznosi się skokami, symbolizując dążenie do osiągnięcia szczęścia. Apogeum, osiągnięte na słowie „mym”, podkreślają długie dźwięki.

 

muz. Andrew Lloyd Webber, sł. Jacek Cygan, wyk. Zdzisława Sośnicka Pamięć (płyta Zdzisława Sośnicka – Musicale)

W bezsenną noc, zamiast snu króluje pamięć. Jej „kochankiem” jest czas, który zostawia na naszej twarzy swój ślad, a my szukamy winnych w przeszłości. Okrutna szczerość pamięci przesuwa przed naszymi oczami bolesne wspomnienia. Składamy się ze wspomnień: „Oto jestem pierwszą łzą, / co płynie w głąb i boli. / Oto jestem nieprzytomnym gestem, / złym snem i resztką woli”. Pamięć, błądząca w złych i smutnych wspomnieniach, jest jak kara. W naszym domu znajdzie kilka dat, wspomnienie wesołych rozmów z przyjaciółmi przy stole, zdradę i samotność zimowej nocy. Pamięć jest wiernym towarzyszem, czułym jak mgła i zgodny taniec. Zanim skończy się noc, zacznijmy żyć dniem dzisiejszym.

 

Inne przykłady muzyczne

  • K. Penderecki Epitafium Artur Malawski in memoriam (pośmiertne wspomnienie A. Malawskiego), Polskie Requiem (pamięci martyrologii historii Polski ostatniego półwiecza)
  • W. Kilar Oda Bela Bartók in memoriam (oda pamięci B. Bartóka), Kościelec 1909 (upamiętnienie tragicznej śmierci M. Karłowicza pod Małym Kościelcem)
  • M. Dubaj Hommage à Lutosławski (pamięci W. Lutosławskiego)
  • muz. L.M. Kaszycki, sł. A. Czekalski, R. Pluciński, wyk. S. Przybylska Pamiętasz, była jesień (płyta Sława Przybylska) (pamięć przeżytych uniesień)
  • muz., sł. i wyk. G. Turnau Pamięć (płyta Pod światło) (pamięć warunkiem istnienia)
  • muz. S. Krajewski, sł. A. Osiecka, wyk. Czerwone Gitary Wszystkim, którzy o nas pamiętali (płyta Czerwone Gitary Gold) (pamięć o przyjaciołach)
  • muz. K. Myszkowski, sł. A. Ziemianin, wyk. Stare Dobre Małżeństwo Makatka na pamięć (płyta Kino objazdowe. Samotni jak gwiazdy) (pamięć przeżytych uniesień)
  • muz. A. Dąbrowska i S. Folwarczny, sł. A. Dąbrowska, wyk. Monika Brodka Znam cię na pamięć (płyta Moje piosenki) (dobra znajomość)