Motyw nieśmiertelności - Motyw nieśmiertelności w muzyce

Olivier Messiaen Et expecto resurrectionem mortuorum (I oczekuję wskrzeszenia umarłych) na orkiestrę

Swoiste, czteroczęściowe requiem (bez słów i śpiewu) poświęcone pamięci milionów ofiar I i II wojny światowej. W części pierwszej główny temat przypomina chorał z wcześniejszej kompozycji Messiaena Couleurs de la Cité Céleste. Część druga opatrzona jest mottem z Listu św. Pawła do Koryntian: „Chrystus powstawszy z martwych już więcej nie umiera, śmierć nie ma już nad Nim władzy”. Ilustracją motta jest hinduski rytm „vijaza” poświęcony bogowi Sziwie, który reprezentuje unicestwienie śmierci. Przesłanie motta części trzeciej, z Ewangelii wg św. Jana: „Nadchodzi godzina, kiedy to umarli posłyszą głos Syna Bożego”, realizowane jest: jako śpiew legendarnego ptaka uirapuru-verdadeiro z Amazonii, zwiastuna śmierci (melodia fletu, zmienna pod względem dynamiki i barwy); jako pauza i jako potężne, długo wybrzmiewające dźwięki tam-tamów. W części czwartej bicie w gongi ilustruje marsz tłumu, zapowiedziany w motcie z Apokalipsy św. Jana: „I usłyszałem jakby głos wielkiego tłumu…”.

muz. Bartosz Zielony i Katarzyna Wilk,  sł. Jacek  Mejer i Katarzyna Wilk, wyk. Mezo Nieśmiertelność (płyta Eudaimonia)

Podmiot liryczny zamierzał w grubej książce szukać rozwiązania zagadki nieśmiertelności, lecz z powodu wyjazdu żony musiał zająć się trzymiesięczną córeczką Zuzią. Włączył dziecko w plan poszukiwania odpowiedzi na dręczące go pytania: „Czym jest nieśmiertelność, / czy istnieje / gdzie jest?”. Z powodu Zuzi, która „[…] zamiast zasnąć, / wolała od czasu do czasu głośno wrzasnąć […]”, dociekliwy tata przerywał czytanie, dopóki dziecko nie zasnęło. Przebudziło się na chwilę, co wywołało refleksję taty: „Jak dorośniesz kochanie, / może mi pomożesz / i będziesz mogła coś w tej materii też orzec”. Nad ranem lektura przynosi rozczarowanie: „Nie znalazłem odpowiedzi na pytanie”. Zuzia płacze – nagłe olśnienie młodego ojca: „[…] w jej oczach ujrzałem nieśmiertelność”.

Inne przykłady muzyczne

• G.F. Händel La Resurrezione (Zmartwychwstanie) (zmartwychwstanie Jezusa)
• O. Messiaen Résurrection (Zmartwychwstanie) z cyklu Chants de Terre et de Ciel (Śpiewy nieba i ziemi) (zmartwychwstanie Jezusa)
• A. Tansman Résurrection według L. Tołstoja (odrodzenie społeczne Rosji)
• K. Penderecki Zmartwychwstanie z Jutrzni (radosny nastrój prawosławnej Wielkanocy)
• K. Penderecki Koncert fortepianowy „Zmartwychwstanie” (muzyczna wizja zmartwychwstania)
• muz. R. Lipko i K. Cugowski, sł. A. Sikorski, wyk. Budka Suflera Noc nad Norwidem (płyta Cień wielkiej góry) (nieśmiertelność poezji)
• muz., sł. i wyk. J. Kaczmarski Zmartwychwstanie Mandelsztama (płyta Kosmopolak) (sława unieśmiertelnia)
• muz. M. Grymuza, sł. P. Klatt, wyk. Róże Europy Teologia jak wino (płyta Bananowe drzewa) (wielcy duchem – nieśmiertelni)
• muz. P. Rubik, sł. Z. Książek, wyk. D. Jarema, M. Miecznikowski, J. Radek, J. Słowińska A oni wierzyć w to nie chcieli (płyta Świętokrzyska Golgota) (ciała zmartwychwstanie – prawda wiary)