Motyw kobiety - Motyw kobiety w muzyce

muz. Stanisław Moniuszko, sł. Jan Czeczot Prząśniczka z cyklu Śpiewnik domowy

Opowieść o młodej, płochej prządce prezentowana za pośrednictwem falującej linii melodycznej: „U prząśniczki siedzą jak anioł dzieweczki, / przędą sobie, przędą jedwabne niteczki”. Wstęp i akompaniament ilustrują nieustanny ruch kołowrotka: „Kręć się, kręć wrzeciono, / wić się tobie, wić!” Przed wypłynięciem do Królewca, młody chłopiec, płacząc, żegna się z ukochaną. Dziewczyna pamiętała o nim trzy dni, po czym skłoniła się ku innemu zalotnikowi: „Inny się młodzieniec podsuwa z ubocza / i innemu rada dziewczyna ochocza”. Niestałość prządki – wyrażoną symbolicznie w słowach „[…] – prysła wątła nić…[…]” – podkreśla następująca po nich cezura. W wersie „Wstydem dziewczę płonie […]” występuje zwolnienie z podkreśleniem słowa „wstydem”, a napomnienie: „wstydź się, dziewczę, wstydź!” wzmacnia końcowe akordy.

muz. Włodzimierz Nahorny, sł. Jonasz Kofta, wyk. Bogusław Mec Jej portret płyta Bogusław Mec – 2, The best

Trudno jest poznać prawdę o kobiecie, gdyż nawet ona sama jej nie zna. W pamięci mężczyzny pozostaje złoty śmiech, rozbłyskający w szarości dnia, przerwany w połowie, czuły gest. Nieokreśloność kobiety nie przeszkadza mężczyźnie snuć marzeń o wspólnej przyszłości, wspominać czułe chwile i rysy twarzy. Ocalone wspomnienie, jak niedokończony portret, jak talizman, będzie mu towarzyszyć wszędzie: „Czy będziesz przy mnie, czy nie będziesz”. Będzie niósł drogie wspomnienie przez życie, jak obdarowany cennym dziełem.

Inne przykłady muzyczne

• L. van Beethoven Für Elise (Dla Elizy) (wspomnienie ukochanej kobiety)
• muz. F. Schubert, sł. W. Müller Piękna młynarka (cykl portretów ukochanej kobiety)
• muz. F. Schubert, sł. J.W. Goethe Małgorzata przy kołowrotku (muzyczny portret prządki)
• muz. R. Schumann, sł. A. von Chamisso Miłość i życie kobiety op. 42 (studium przeżyć kobiety)
• muz. G. Verdi, libretto M.F. Pave według V. Hugo aria La donna è mobile (Kobieta zmienną jest) z opery Rigoletto (niestałość kobiet)
• muz. A. Zieliński, sł. A.L. Moczulski, wyk. Skaldowie Prześliczna wiolonczelistka (płyta Cała jesteś w skowronkach) (zachwyt nad wiolonczelistką)
• muz. J. Borysewicz, sł. A. Mogielnicki, wyk. Budka Suflera Nie wierz nigdy kobiecie (płyta Za ostatni grosz) (mężczyzna ofiarą kobiety)
• sł. A. Saraniecka, muz. i wyk. R. Przemyk Mały poeto jestem kobietą (płyta Mało zdolna szansonistka) (przerysowany portret kobiety)
  muz. J. Satanowski, sł. A. Ozga, wyk. E. Geppert Lukrezia Borgia (płyta Śpiewajmy) (testament Lukrezii Borgii)
• muz. W. Olszak, sł. J. Cygan, wyk. E. Górniak Jestem kobietą (płyta Dotyk) (kobieta niebezpieczna jak żywioły)