Cudzoziemka - Elementy psychoanalizy

W Cudzoziemce Kuncewiczowa korzysta ze zdobyczy prężnie rozwijającej się w owym okresie psychoanalizy. Szczególnie istotne jest tu posługiwanie się tzw. psychologią głębi, a więc psychoanalizą w ujęciu Junga, zakładającą eksplorację najbardziej niezbadanych obszarów ludzkiej podświadomości – nieprzewidywalnych i zupełnie nieznanych, a jednak wynikających z krzywd doznanych w dzieciństwie, z zakorzenionych w psychice archetypów itp. Cała akcja utworu, oparta na przypominaniu sobie przez bohaterkę kluczowych chwil z jej biografii, przypomina wizytę u psychoanalityka, zadającego kolejne pytania, nt. jej dzieciństwa, młodości, kompleksów, pierwszych zauroczeń, relacji z bliskimi, marzeń sennych, erotyzmu, postrzegania muzyki oraz sztuki i innych. Na koniec warto powiedzieć jeszcze, że w powieści spotykamy często marzenia (na jawie oraz na wpół senne) oraz rojenia głównej bohaterki, które również są głęboko zakorzenione w teoriach Freuda. Również kompozycja powieści zbliża się nieco do marzenia sennego. Kolejne obrazy w retrospekcjach niejasne i fragmentaryczne, zestawiane są ze sobą na zasadzie swobodnych skojarzeń, zaś kompleksy, obawy, marzenia skutkują przypominaniem sobie przez Różę wydarzeń z jej życia. Akcja powieści ma zatem po części nieco odrealniony charakter. Po rozstaniu z Michałem Róża nie umie już żyć teraźniejszością, ale cofa się i ucieka do minionych zdarzeń. Kolejne dziesięciolecia są dla niej jedynie złym snem, rojeniem na jawie… Powrót do rzeczywistości przyniesie dopiero dzień pojednania z bliskimi i uświadomienia sobie własnych błędów. Będzie to już jednak jej ostatni dzień życia. Opisywanie rzeczywistości jako snu lub marzenia ma tu również freudowski rodowód.