Podstawowe informacje o bohaterze
Hamlet – tytułowy bohater dramatu Wiliama Szekspira – to syn króla Danii, Hamleta oraz Gertrudy, a także następca tronu. Studiuje na uniwersytecie w Wittenberdze. Zdobywa tam gruntowne i wszechstronne wykształcenie. W tajemniczych okolicznościach umiera mu ojciec, a królowa matka wychodzi za mąż po raz drugi za brata zmarłego władcy, Klaudiusza. Młody królewicz jest więc dla niego pasierbem. Śmierć króla owiana jest tajemnicą. Jednak Hamletowi dane będzie usłyszeć prawdę. Duch ojca pojawia mu się nocą i ujawnia wszystko. Mordercą jest Klaudiusz. Od tego momentu Hamlet nie może pogodzić się ze światem, szuka dowodów zbrodni. Ostatecznie ginie w pojedynku.
Charakterystyka zewnętrzna
Nie znamy szczegółów wyglądu Hamleta. Wiadomo, że ma 30 lat, ale młodzieńcza aparycja odmładza go znacznie. Poza tym, może mylić zachowanie Hamleta, które wskazuje raczej na to, że jest młodzieńcem. Można się domyślać na podstawie wniosków wyciągniętych z charakterystyki pośredniej (m.in. z wypowiedzi i postaw wobec niego innych bohaterów), że jest zadbany, przystojny i modnie ubrany (wszak studiuje na uczelni, która cieszy się europejską sławą i przyciąga studentów z różnych stron świata).
Charakterystyka wewnętrzna
Studia wykształciły w Hamlecie umiejętność analitycznego i refleksyjnego myślenia oraz patrzenia na świat oczami człowieka wrażliwego, subtelnego i czułego. Znał się wprawdzie na szermierce, stale przecież ćwiczył, ale nie przeszkodziło mu to w fascynacji dziełami pisarzy antycznych, w wypracowaniu kaligraficznego pisma, w twórczości literackiej.
Największym życiowym problemem i wielką moralną próbą okaże się dla bohatera kwestia wyboru: „być albo nie być”. „Być” i widzieć, biernie obserwować, jak morderca ojca pławi się w samozachwycie przy rządzeniu państwem – czy też „nie być”, tzn. ponieść konsekwencje zabicia zdrajcy, co wiąże się z więzieniem, a może nawet karą śmierci? Taki dylemat przeobrazi szlachetnego i gardzącego wszelkimi aktami przemocy Hamleta w rozdartego wewnętrznie samotnika. Będzie bowiem czuł się zagubiony i rozczarowany. Świat okaże się pełen fałszu, obłudy i zakłamania. Prysną młodzieńcze ideały i renesansowa wiara w dobroć wpisaną w osobowość człowieka.
Skazuje się na kpiny i podłość najbliższego otoczenia. Odtrąca wszystkich, bo wie, że musi zachować tajemnicę. Czułe serce Hamleta nie wytrzymuje tego stanu. Zaszczuty, osamotniony, cały w rozterkach i moralnych dylematach ponosi klęskę.
Jest człowiekiem o niezwykle skomplikowanej psychice. Z jednej strony ma duszę humanisty, wszechstronnie wykształconego, światłego i odrzucającego wszelkie zło, zemstę i przemoc. Z drugiej, jest niezdecydowany, filozofuje, ujawnia swą niedojrzałość i słabość. Nie potrafi działać, a w miejsce rozsądku i rozumu przychodzą niepohamowane emocje, górę bierze wybujała wyobraźnia. Hamlet nie może sobie poradzić z faktem, że świat go rozczarował. Runęła jego ideologia, a to, co piękne i święte, stało się nikczemne i niskie. Nie przyjął tego. Okazał się słaby, zbyt drażliwy i nieprzygotowany na takie życiowe niespodzianki. Śmiało można powiedzieć, że Hamlet jest pierwowzorem romantycznej postawy wobec świata – jednostki zbuntowanej, która próbuje walczyć z sobą, swoją uczuciowością i wszelkim złem na świecie, a że chce być sam w tym pojedynku, ponosi klęskę.