Władysław Reymont
Władysław Stanisław Reymont (nazwisko właściwe Rejment, zmienione około 1888 roku) urodził się 7 maja 1867 roku we wsi Kobiele Wielkie. Przez pierwsze lata swojego życia nie radził sobie z nauką, podejmował się różnych zajęć, był bez zawodu, majątku czy widoków na jakąś karierę. W 1893 roku przeniósł się do Warszawy, jednak żył w bardzo ciężkich warunkach. Dzięki pomocy rodziny odbył podróż po Europie. Odszkodowanie, które otrzymał po wypadku w katastrofie kolejowej, polepszyło jego sytuację materialną. W 1917 roku otrzymał nagrodę Polskiej Akademii Nauk, a siedem lat później literacką Nagrodę Nobla za powieść Chłopi. Władysław Stanisław Reymont jest czołowym twórcą Młodej Polski. Jego sztandarowa powieść Chłopi przypada na szczytową fazę tego okresu.
Najważniejsze utwory:
- Komediantka – pierwsza większa powieść Reymonta powstała w 1896 roku. Pisarz wykorzystał w niej doświadczenia wyniesione z własnej pracy w trupie aktorskiej. Bohaterką utworu jest młoda aktorka przybyła z prowincji do Warszawy. Środowisko pełne zawiści powoduje, że Janka Orłowska popełnia samobójstwo. Postać głównej bohaterki uznaje się za literacki przykład dążenia do emancypacji kobiet z przełomu XIX/XX wieku.
- Ziemia obiecana – powieść z 1899 roku przedstawia codzienne życie mieszkańców Łodzi. To miasto okazuje się być „ziemią obiecaną”, ale tylko dla kapitalistów, a niekończącym się piekłem dla prostych robotników. Utwór nawiązuje do robotniczego strajku w Łodzi z 1892 roku krwawo stłumionego przez policję. Tytuł powieści należy odczytać w sposób metaforyczny, ponieważ wygląd Łodzi przeczy krajobrazowi biblijnej Ziemi Obiecanej. Zamiast szczęścia i radości miasto to przynosi cierpienie i niszczy ludzi, a na jego ulicach toczy się bezlitosna walka o pieniądz. By odtworzyć naturalistyczny obraz odrażającego miasta, Reymont zamieszkał w nim przez kilka miesięcy. Powieść doczekała się znakomitej adaptacji filmowej Andrzeja Wajdy, dzięki czemu zyskała wielką popularność.
- Chłopi – cykl powieściowy, który powstawał w latach 1899-1909. Akcja dzieje się w autentycznej wsi Lipce i obejmuje dziesięć miesięcy: trwa od wczesnej jesieni do żniw roku następnego. Bohaterowie posługują się gwarą ludową. Na fabułę powieści składają się trzy płaszczyzny. Pierwsza z nich dotyczy społeczności wiejskiej, która tworzy bardzo zróżnicowane i bogate tło społeczne powieści. Na drugą płaszczyznę składają się losy jednego z głównych bohaterów, Macieja Boryny. W wątek ten wplecione są motywy obyczajowe i obrzędowe związane z kalendarzem świąt. Jest w nim charakterystyczny dla XIX-wiecznej wsi polskiej rok obrzędowo-liturgiczny. Losy Boryny przebiegają od hucznego weseliska po jego pogrzeb i stypę. Są tu szczegółowe i barwne opisy obrzędów weselnych, chrzcin, świąt i odpustów, wróżb i przesądów. Trzecią płaszczyznę stanowią pory roku i narzucony przez rytm przyrody tok prac na polu. Te trzy płaszczyzny nadały powieści charakterystyczny koloryt i wymiar epicki, gdzie indywidualne losy poszczególnych bohaterów uzależnione są od społeczności i następujących po sobie pór roku. Powieść tę traktuje się jako epopeję chłopską. Jest to, obok opowiadań Tetmajera Na skalnym Podhalu, dokument polskiego folkloru ludowego. Utwór stał się podstawą dwóch adaptacji filmowych, a wśród nich zwraca uwagę genialny obraz Jana Rybkowskiego z 1973 roku.
Inne utwory:
Reymont jest autorem nowel, które zamieścił w trzech cyklach: Z pamiętnika, Na krawędzi, Burza. W latach 1914-1918 powstawała trylogia Rok 1794 dotycząca powstania kościuszkowskiego, kampanii napoleońskiej, powstania styczniowego i listopadowego.
Władysław Stanisław Reymont zmarł 5 grudnia 1925 roku w Warszawie.
Antygona
Apokalipsa
Bajki Krasickiego
Ballady Mickiewicza
Balon
Będziecie moimi świadkami
Biblia
Bibliografia barok
Bibliografia oświecenie
Bibliografia renesans
Bibliografia romantyzm
Bibliografia starożytność
Bibliografia średniowiecze
Bogurodzica
Boska komedia
Cesarz
Chłopi
Cierpienia młodego Wertera
Cudzoziemka
Dziady II
Dziady III
Dziady IV
Dzieje Tristana i Izoldy
Dżuma
Ferdydurke
Folwark zwierzęcy
Fraszki Kochanowskiego
Gloria victis
Granica
Hamlet
Iliada
Inny świat
Jądro ciemności
Kamień na kamieniu
Kamizelka
Kartoteka
Kazania sejmowe
Konrad Wallenrod
Kordian
Kronika polska Galla Anonima
Kronika polska Wincentego Kadłubka
Król Edyp
Księga Hioba
Księga Rodzaju
Kwiatki św. Franciszka
Lalka
Lament świętokrzyski
Latarnik
Legenda o św. Aleksym
Listy Krasińskiego
Listy starego diabła do młodego
Lord Jim
Ludzie bezdomni
Madame
Makbet
Mała apokalipsa
Medaliony
Mendel Gdański
Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki
Miłosierdzie gminy
Miłość w Biblii
Mistrz i Małgorzata
Mitologia
Nad Niemnem
Następny do raju
Nie-Boska komedia
Obrona Sokratesa
Oda do młodości
Odprawa posłów greckich
Odyseja
Opowiadania Borowskiego
Pamiątki Soplicy
Pamięć i tożsamość
Pamiętnik z powstania warszawskiego
Pamiętniki
Pan Tadeusz
Pierwszy krok w chmurach
Pieśni Kochanowskiego
Pieśń o Rolandzie
Początek
Poezja Staffa
Poezja Asnyka
Poezja Baczyńskiego
Poezja Barańczaka
Poezja Białoszewskiego
Poezja Bursy
Poezja Gałczyńskiego
Poezja Grochowiaka
Poezja Herberta
Poezja Horacego
Poezja Iwaszkiewicza
Poezja Karpińskiego
Poezja Kasprowicza
Poezja Konopnickiej
Poezja Leśmiana
Poezja Miłosza
Poezja Morsztyna
Poezja Naborowskiego
Poezja Norwida
Poezja Potockiego
Poezja Przerwy-Tetmajera
Poezja Przybosia
Poezja Różewicza
Poezja Sępa-Szarzyńskiego
Poezja Słowackiego
Poezja Staffa
Poezja Szymborskiej
Poezja Tuwima
Poezja Twardowskiego
Popiół i diament
Potop
Powracająca fala
Powrót posła
Pożoga
Proces
Przedwiośnie
Przypowieści
Psalmy
Rok 1984
Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią
Rozmowy z katem
Satyry Krasickiego
Sir Tomasz More odmawia
Skąpiec
Sklepy cynamonowe
Sonety krymskie
Szewcy
Szkice węglem
Śluby panieńskie
Świętoszek
Tango
Teatr i dramat antyczny
Trans-Atlantyk
Transakcja wojny chocimskiej
Treny Kochanowskiego
Wesele
Wieża
Wyznania
Z legend dawnego Egiptu
Zabytki języka polskiego
Zapiski więzienne
Zbrodnia i kara
Zdążyć przed Panem Bogiem
Zemsta
Żywot człowieka poczciwego