Motyw radości - Motyw radości w literaturze

Pieśń nad pieśniami

Utwór pozornie dotyczy miłości między Oblubieńcem i Oblubienicą. Na poziomie alegorycznym – miłości między Bogiem i narodem wybranym. Przepełniona ona jest radością, zwłaszcza w chwilach, w których dusza ludzka odnajduje Boga i obcuje z nim.

Mikołaj Rej Żywot człowieka poczciwego

Jeśli człowiek jest poczciwym, jego życie staje się radosnym i potrafi on czerpać przyjemność z każdego dnia. W szczególności, wedle wskazówek z kapitulum siedemnastego, prawdziwą radość odczuwać może człowiek poczciwy, kiedy bawi się (biesiaduje) w taki sposób, aby było to z korzyścią zarówno dla jego ciała, jak i duszy. Przy tym zabawa musi być bezpieczna, zważać na cnoty i przykazania boże. Poza tym radość powinno przynosić człowiekowi poczciwemu także przebywanie z odpowiednią małżonką oraz szczerym przyjacielem.

Mikołaj Sęp-Szarzyński Nagrobek Marcinowi Starzechowskiemu dziecięciu jeno XXX godzin żywemu. Drugi temuż

Sam wyraz „radość” pojawia się w tym czterowersowym wierszu dwa razy. Za pierwszym razem dotyczy on radości rodziców z posiadania potomka. Jest to jednak radość krótkotrwała ze względu na szybką śmierć dziecka. W drugim znaczeniu radość odnosi się do samego zmarłego. Jest to radość utracona, nie zdążył on jej zaznać podczas swojego krótkiego żywota. Motyw radości jest zatem w utworze wykorzystany dwukrotnie, z kunsztownym zestawieniem ze sobą jego odmiennych znaczeń.

Fryderyk Schiller Oda do radości

Tekst, do którego później muzykę napisał Ludwik van Beethoven. Na język polski przetłumaczył go Konstanty Ildefons Gałczyński. Obecnie Oda do radości  jest hymnem Unii Europejskiej. Utwór stanowi afirmację życia. Na samym jego początku pojawia się apostrofa do radości. Ludzie powinni radować się, kochać i być szczęśliwymi. Sprawia to, że łączą się oni wówczas w jedną wielką wspólnotę.

Wisława Szymborska Radość pisania

Wiersz przedstawia sytuację aktu twórczego poetki. Podczas tworzenia odczuwa ona radość. Wywołuje ją możliwość kreowania świata wedle własnego upodobania (choćby przedstawiania sarny biegnącej przez las). Stworzona rzeczywistość poetycka poddaje się woli twórcy, ma on możliwość utrwalania w wieczności ulotnych chwil i własnych myśli.

Inne przykłady literackie:

• Kwiatki świętego Franciszka (radość zawarta jest w umiłowaniu Boga i każdego, nawet najmniejszego, ziemskiego stworzenia)
• Jan Kochanowski Fraszki (część fraszek dotyczy radosnych chwil w życiu ludzkim)
• Szymon Szymonowic Roksolanki albo panny ruskie (przedstawiony został obraz sielankowego życia młodych ludzi; ich radość wynika z wzajemnych miłości i bliskiego obcowania z naturą)
• Wojciech Bogusławski Cud mniemany czyli Krakowiacy i Górale (radością jest wstąpienie w związek małżeński dwojga młodych ludzi)
• Adam Mickiewicz [Hej, radością oczy błysną…] (radosną chwilą jest moment spotkania się młodych znajomych z kręgu Filomatów)
• Stanisław Wyspiański Wesele (radość odnosi się do zawarcia małżeństwa, jest ona pozorna)
• Kazimierz Wierzyński Wiosna i wino (zbiór wierszy gloryfikujących młode, radosne życie)
• Jarosław Iwaszkiewicz Szczęście (podmiot liryczny opisuje radość płynącą dla niego z tworzenia poezji)
• Tadeusz Żeleński Boy Słówka (jest to zbiór utworów o różnej formie, nawiązujących do beztroskiego, radosnego życia ludzi związanych z krakowskimi kabaretami)
• Antoine de Saint Exupery Mały Książę (Mały Książę, dzięki poznaniu Róży dowiedział się, że prawdziwym szczęściem człowieka jest miłość)