Motyw Holokaustu - Motyw Holokaustu w muzyce
Arnold Schönberg, kantata na głos recytujący, chór i orkiestrę według relacji naocznego świadka, Ocalały z Warszawy op. 46
Krótki, siedmiominutowy utwór w zamyśle kompozytora miał symbolizować krzyk do całej ludzkości o zachowanie pamięci o Holokauście. Grozę recytowanego tekstu Schönberg ilustruje za pomocą techniki dwunastodźwiękowej (dodekafonia), jak i języka tonalnego (system dur-moll). Opowieść świadka przedstawia wstrząsający obraz masowej egzekucji Żydów w getcie warszawskim po upadku powstania (1943 r.). Rozbrzmiewa ona na tle odgłosów zgiełku bitwy, huku walących się wraz z mieszkańcami domów, gwizdów i komend feldfebla wykrzykiwanych w języku niemieckim, płaczu i jęku bitych oraz obojętnego liczenia skazanych na śmierć w komorze gazowej. Utwór kończy tradycyjny śpiew Szema Izrael Żydów, symbolizujący żałobną modlitwę kroczących na śmierć.
Â
Houk Holocaust sł. Maleo, muz. Extra Houk (płyta Extra Pan)
TytuÅ‚ piosenki Holocaust (dosÅ‚ownie „caÅ‚opalenie”) jest angielskim odpowiednikiem sÅ‚owa „szoah”, okreÅ›lajÄ…cego masowÄ… zagÅ‚adÄ™ Å»ydów europejskich w czasie II wojny Å›wiatowej. Tekst nawiÄ…zuje do nazistowskiej eksterminacji, aby wskazać jej współczesny odpowiednik – aborcjÄ™. Åšmierć nienarodzonych pozornie uÅ‚atwia życie: pozwala zachować mÅ‚odość, urodÄ™ (piÄ™kna cera), uÅ‚atwia rozwój kariery i rozwiÄ…zuje problemy. Masowe wystÄ™powanie tego zjawiska rozszerza pojÄ™cie Auschwitz na caÅ‚y Å›wiat. Åšmierć milionów nienarodzonych obciąża współczesne spoÅ‚eczeÅ„stwo, które nie czuje siÄ™ za to zjawisko odpowiedzialne. Ratunkiem dla ludzkoÅ›ci jest zwrot ku Bogu, co symbolizuje góra Syjon – góra miÅ‚osierdzia, pojednania i oczyszczenia z grzechów.
Â
Inne przykłady muzyczne
- Krzysztof Penderecki Brygada śmierci (zacieranie śladów zbrodni)
- Tadeusz Baird Pasażerka (muzyka filmowa, wspomnienie obozowego koszmaru)
- Edward Sielicki Szit Tachunim (Psalmy błagalne) (hołd ofiarom getta warszawskiego)
- Zbigniew Bujarski Kinoth zadedykowany „PamiÄ™ci żydowskiego pokolenia unicestwionych” (hoÅ‚d ofiarom Holokaustu)
- Steve Reich Different Trains (Odmienne pociągi) (reminiscencje w podróży pociągiem do Nowego Jorku i do Auschwitz)
- Wojciech Kilar Korczak (muzyka filmowa, męczeńska śmierć Janusza Korczaka i jego podopiecznych)
- Wojciech Kilar Pianista (muzyka filmowa, ocalenie żydowskiego artysty)
- muz. Zbigniew Turski, sł. H. Keniger Shadow (Cień) (obraz wyniszczonego głodem więźnia Auschwitz)
- muz. Stanisław Wiechowicz, sł. Jerzy Ficowski List do Marc Chagalla (śmierć małej Żydówki, Róży Gold)
- muz. Marta Ptaszyńska, sł. L.W. Hedley Holocaust Memorial Cantata (hołd ofiarom Holokaustu)
Â