Motyw Holokaustu - Motyw Holokaustu w muzyce

Arnold Schönberg, kantata na głos recytujący, chór i orkiestrę według relacji naocznego świadka, Ocalały z Warszawy op. 46

Krótki, siedmiominutowy utwór w zamyśle kompozytora miał symbolizować krzyk do całej ludzkości o zachowanie pamięci o Holokauście. Grozę recytowanego tekstu Schönberg ilustruje za pomocą techniki dwunastodźwiękowej (dodekafonia), jak i języka tonalnego (system dur-moll). Opowieść świadka przedstawia wstrząsający obraz masowej egzekucji Żydów w getcie warszawskim po upadku powstania (1943 r.). Rozbrzmiewa ona na tle odgłosów zgiełku bitwy, huku walących się wraz z mieszkańcami domów, gwizdów i komend feldfebla wykrzykiwanych w języku niemieckim, płaczu i jęku bitych oraz obojętnego liczenia skazanych na śmierć w komorze gazowej. Utwór kończy tradycyjny śpiew Szema Izrael Żydów, symbolizujący żałobną modlitwę kroczących na śmierć.

 

Houk Holocaust sł. Maleo, muz. Extra Houk (płyta Extra Pan)

TytuÅ‚ piosenki Holocaust (dosÅ‚ownie „caÅ‚opalenie”) jest angielskim odpowiednikiem sÅ‚owa „szoah”, okreÅ›lajÄ…cego masowÄ… zagÅ‚adÄ™ Å»ydów europejskich w czasie II wojny Å›wiatowej. Tekst nawiÄ…zuje do nazistowskiej eksterminacji, aby wskazać jej współczesny odpowiednik – aborcjÄ™. Åšmierć nienarodzonych pozornie uÅ‚atwia życie: pozwala zachować mÅ‚odość, urodÄ™ (piÄ™kna cera), uÅ‚atwia rozwój kariery i rozwiÄ…zuje problemy. Masowe wystÄ™powanie tego zjawiska rozszerza pojÄ™cie Auschwitz na caÅ‚y Å›wiat. Åšmierć milionów nienarodzonych obciąża współczesne spoÅ‚eczeÅ„stwo, które nie czuje siÄ™ za to zjawisko odpowiedzialne. Ratunkiem dla ludzkoÅ›ci jest zwrot ku Bogu, co symbolizuje góra Syjon – góra miÅ‚osierdzia, pojednania i oczyszczenia z grzechów.

 

Inne przykłady muzyczne

  • Krzysztof Penderecki Brygada Å›mierci (zacieranie Å›ladów zbrodni)
  • Tadeusz Baird Pasażerka (muzyka filmowa, wspomnienie obozowego koszmaru)
  • Edward Sielicki Szit Tachunim (Psalmy bÅ‚agalne) (hoÅ‚d ofiarom getta warszawskiego)
  • Zbigniew Bujarski Kinoth zadedykowany „PamiÄ™ci żydowskiego pokolenia unicestwionych” (hoÅ‚d ofiarom Holokaustu)
  • Steve Reich Different Trains (Odmienne pociÄ…gi) (reminiscencje w podróży pociÄ…giem do Nowego Jorku i do Auschwitz)
  • Wojciech Kilar Korczak (muzyka filmowa, mÄ™czeÅ„ska Å›mierć Janusza Korczaka i jego podopiecznych)
  • Wojciech Kilar Pianista (muzyka filmowa, ocalenie żydowskiego artysty)
  • muz. Zbigniew Turski, sÅ‚. H. Keniger Shadow (CieÅ„) (obraz wyniszczonego gÅ‚odem więźnia Auschwitz)
  • muz. StanisÅ‚aw Wiechowicz, sÅ‚. Jerzy Ficowski List do Marc Chagalla (Å›mierć maÅ‚ej Å»ydówki, Róży Gold)
  • muz. Marta PtaszyÅ„ska, sÅ‚. L.W. Hedley Holocaust Memorial Cantata (hoÅ‚d ofiarom Holokaustu)

Â