Makbet - Makbet a tragedia antyczna

epoka: Barok

Tragedia Szekspira różni się zdecydowanie od tragedii klasycznej, o czym świadczą takie jej cechy, jak:

  • nawiązanie do tradycji rodzimych i zerwanie ze wzorami estetycznymi stworzonymi przez tragedię antyczną;
  • zerwanie z klasyczną zasadą trzech jedności: czasu (akcja toczy się wiele dni, nawet dokładnie nie wiemy ile); miejsca (wydarzenia dzieją się w różnych miejscach: na wrzosowiskach, w zamku Makbeta, w domu Makdufa, w Anglii); akcji (utwór posiada cztery główne wątki i wiele pobocznych);
  • nowoczesny podział na akty i sceny;
  • brak chóru, który w tragedii greckiej był równorzędnym partnerem aktorów, i zastąpienie chóru monologami aktorów;
  • pokazywanie widzom rzeczy strasznych, np. morderstwa;
  • wprowadzenie scen fantastycznych (wiedźmy, duch Banka);
  • wnikliwość psychologiczna w kreacji bohaterów;
  • uzależnienie bohatera nie od fatum, ale od sytuacji, własnego charakteru, żądz i namiętności, inspiracji otoczenia;
  • wprowadzenie scen zbiorowych (nawet batalistycznych);
  • zharmonizowanie zjawisk w przyrodzie z przeżyciami bohaterów (urokliwość wrzosowisk i wspaniałe samopoczucie Makbeta; śmierć Dunkana i przerażający krzyk puszczyka; duch Banka i odgłosy burzy);
  • występowanie elementów komicznych (scena z odźwiernym) obok momentów tragicznych;
  • wprowadzenie bohaterów z ludu (odźwierny, giermek Makbeta, sługa; w tragedii antycznej występowali bohaterowie wywodzący się najczęściej z rodzin królewskich);
  • wprowadzenie postaci o zmieniających się charakterach (w tragedii klasycznej postaci były monolitowe – dobre lub złe; tu: początkowo dobry Makbet zmienia się w mordercę);
  • brak zasady decorum, czyli odpowiedniości stylu w zależności od pochodzenia bohatera i od gatunku (w tragedii antycznej bohaterowie pochodzili z wysokiego rodu, dlatego też obowiązywało ich posługiwanie się stylem wysokim, w którym nie było słownictwa potocznego);