Chłopi - Boryna

Podstawowe informacje o bohaterze

Maciej jest bohaterem powieści Reymonta Chłopi. Dojrzały mężczyzna (ma skończone 58 lat) jest bogatym gospodarzem. Dwukrotny wdowiec, ojciec Antka, Józki, Grzeli i Magdy, postanawia ponownie się ożenić. Jego wybranką jest znacznie od niego młodsza miejscowa piękność. Bohater jest skłócony ze swoim synem. W efekcie konfliktu Maciej wyrzuca Antka wraz z jego rodziną ze swojego gospodarstwa. Maciej z czasem przekonuje się o wiarołomności żony, która spotyka się z Antkiem. Boryna przewodniczy gromadzie w walce przeciwko dziedzicowi (nieprawny wyrąb lasu). Zostaje ranny. Odzyskawszy przytomność, udaje się na pole, gdzie umiera. W przeszłości mężczyzna sprawował urząd sołtysa.

 

Charakterystyka zewnętrzna

Boryna w dniu swego ślubu

tak młodo wyglądał; (…) urodny był, jak mało który (…) posturę już miał z dala widną, i powagę w twarzy niemałą.

Zapewne to uczucia radości i dumy dodawały postaci Macieja monumentalności i urody. Mężczyzna był silny (por. bójkę z synem), krzepki i postawny. W wyniku zmartwień Boryna

chudł, że pas do pół bieder opadał, poczerniał, przygarbił się, nogami za sobą ciągnął i na wiór się zesychał z tych utajonych myślunków.

Widzimy zatem, że wygląd zewnętrzny Macieja niejako odzwierciedlał jego stan wewnętrzny.

 

Charakterystyka wewnętrzna

Mimo wielu zmartwień osobistych, bohater nigdy nie zapominał o swojej powinności względem ziemi. Nawet podczas ostatnich chwil życia myślał o obowiązkach, wynikających z pracy na roli. Boryna był bardzo przywiązany do gruntów, które posiadał. Nie chciał ich oddać Antkowi, ponieważ miał świadomość, że może wówczas stracić swoje stanowisko w społeczności. Ponadto znał bezwzględność praw, jakimi się rządzi społeczność wiejska (człowiek stary postrzegany jest jako, używając kolokwialnego słownictwa, kolejna gęba do michy). Był zatem zapobiegawczy i przewidujący. Nie możemy zapominać, że Boryna nie chciał oddać dzieciom ziemi, bo był także chciwy. Wszak gdy rozmyśla o możliwości poślubienia Jagny, nie bez znaczenia okazuje się fakt, że pole należące do jej rodziny graniczy z ziemią Macieja. Warto jednak pamiętać, że stosunek Boryny do gruntów nie wykracza poza powszechnie panującą we wsi rządzę posiadania ziemi. Należy również dodać, że Maciej decyduje się na zapis, zgodnie z którym Jagna otrzyma część jego ziemi. Na tej podstawie możemy wysnuć wniosek, że mężczyzna potrafił być hojny. Bohater był zauroczony swoją ślubną, jednak gdy zorientował się, że go zdradza, zmienił stosunek do żony. Urażona ambicja, niepohamowany gniew i upokorzenie omal nie czynią z niego mordercę. Mężczyzna, mimo że cechowała go gościnność, był nieufny, z wielu swoich zgryzot nie miał się komu zwierzyć. Bezwzględny dla parobków, wymagający posłuszeństwa i zaangażowania w ciężką pracę bohater budził powszechny szacunek. Charakteryzowała go bowiem pracowitość i gospodarność. Wymagający wobec innych oraz wobec siebie, nie lubił kobiecych lamentów i narzekań. Dlatego też jego synowa Hanka budzi w nim sympatię i podziw dopiero wtedy, gdy nie poddaje się ciężkiemu losowi i ciężko pracuje. Był niesankcjonowanym przywódcą gromady chłopskiej, chociaż na pierwszym miejscu stawiał osobiste sprawy. Bardzo kochał swoje dzieci i wymagał od nich posłuszeństwa. W obliczu swojej śmierci martwił się o losy swego syna. Powiedział Hance, gdzie schowane są pieniądze i nakazał wykorzystanie ich, by tylko pomóc więźniowi. Na podstawie tej sceny możemy wysnuć wniosek, że dla Macieja najważniejsi byli bliscy.