Albert Camus

Albert Camus (ps. Vincent Capable, Jean Meursault, Louis Neuville, Demos, Irenée) urodziÅ‚ siÄ™ 7 listopada 1913 roku w Mondovi we francuskim Algierze, a zmarÅ‚ 4 stycznia 1960 roku w Petit-Villeblevin koÅ‚o Villeneuve-la-Guyarde. Camus to jeden z najwiÄ™kszych myÅ›licieli XX wieku, powieÅ›ciopisarz, dramatopisarz, eseista i laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury z 1957 r. UrodziÅ‚ i wychowaÅ‚ siÄ™ w biednej rodzinie, która wyemigrowaÅ‚a z Francji w poszukiwaniu zarobku. W 1930 roku Camus zdaÅ‚ maturÄ™ i wstÄ…piÅ‚ na uniwersytet w Algierii, by studiować filozofiÄ™ i historiÄ™ kultury antycznej. W okresie tym zaczynajÄ… siÄ™ jego pierwsze zwiÄ…zki z politykÄ… i dziennikarstwem, na krótko nawet wstÄ™puje do Partii Komunistycznej, ale zostaje z niej szybko wydalony z powodu zbyt dużej różnicy zdaÅ„. Od 1937 roku do 1940 roku pracuje jako dziennikarz w antykolonialnym czasopiÅ›mie „Alger Républicain”. Wtedy też rozpoczyna siÄ™ jego przygoda z teatrem, ponieważ w 1936 roku wraz z przyjaciółmi zakÅ‚ada Théâtre de Travail (Teatr Pracy). Już pierwsze przedstawienia (grano Czas Pogardy André Malraux, później Ajschylosa, Gorkiego) okazujÄ… siÄ™ sporym sukcesem. Potem zakÅ‚ada kolejny teatr, o nazwie L’Equipe. W 1940 roku wyjeżdża do Paryża. Kiedy miasto zostaje zdobyte przez Niemców, jedzie do Lyonu, a stamtÄ…d do Oranu. W 1942 roku wyjeżdża do Paryża i tam z Pascalem Pio redaguje podziemne czasopismo „Combat”. W tym okresie zaprzyjaźnia siÄ™ z J.P. Sartrem. Jednak Camus po pewnym czasie opublikowaÅ‚ seriÄ™ artykułów, w których odciÄ…Å‚ siÄ™ od Sartre’a i przyjaźń zakoÅ„czyÅ‚a siÄ™. WpÅ‚yw myÅ›lenia Sartre’a na poglÄ…dy Camusa byÅ‚ dość znaczny i potem uznano nawet, że to wÅ‚aÅ›nie Camus jest twórcÄ… egzystencjalizmu. W 1947 roku odciÄ…Å‚ siÄ™ od dziennikarstwa, polityki i postanowiÅ‚ poÅ›wiÄ™cić siÄ™ teatrowi i pisarstwu. W 1957 roku otrzymuje NagrodÄ™ Nobla w dziedzinie literatury za caÅ‚oksztaÅ‚t twórczoÅ›ci i „ogromny wkÅ‚ad w literaturÄ™, ukazujÄ…cÄ… znaczenie ludzkiego sumienia”. 4 stycznia 1960 roku Camus ginie niespodziewanie w wypadku samochodowym w wieku 46 lat.

 

Twórczość.

Dość charakterystyczne są w twórczości Camusa tzw. tryptyki, czyli Mit Syzyfa (tu w skład wchodzą: Mit Syzyfa, Obcy i Kaligula) oraz Mit Prometeusza (Człowiek Zbuntowany, Dżuma, Nieporozumienie).

Całą twórczość Camusa można także podzielić, biorąc pod uwagę gatunki literackie:

  • powieÅ›ci: Obcy, Dżuma, Upadek, Pierwszy czÅ‚owiek,
  • dramaty: Kaligula, Stan Oblężenia, Nieporozumienie, Sprawiedliwi,
  • eseje: Mit Syzyfa, Prawa i lewa strona, CzÅ‚owiek zbuntowany, Listy do przyjaciela Niemca, Artysta i jego epoka, Gody,
  • zbiory opowiadaÅ„: Wygnanie i królestwo, Lato.

Do najważniejszych należą:

Mit Syzyfa – dokonuje reinterpretacji sÅ‚awnego mitu, pokazujÄ…c Syzyfa nie jako pozbawionego woli czÅ‚owieka, ale jako bohatera absurdalnego, który dziÄ™ki wÅ‚asnej Å›wiadomoÅ›ci odkrywa sens swego istnienia i buntuje siÄ™ przeciw woli bogów, by choć na chwilÄ™ wymknąć siÄ™ im spod kontroli.

 

Dżuma – najsÅ‚ynniejsza powieść pokazujÄ…ca walkÄ™ z zarazÄ… nawiedzajÄ…cÄ… Oran. Dżuma jest powieÅ›ciÄ…-parabolÄ…, ponieważ choroba kojarzyć siÄ™ powinna ze zÅ‚em, wojnÄ…, totalitaryzmem i absurdem.

 

Obcy – to powieść o czÅ‚owieku obojÄ™tnym wobec rzeczywistoÅ›ci, bólu, cierpienia, ale też przyjemnoÅ›ci i rozkoszy życia. Dokonuje on zbrodni kompletnie pozbawionej sensu i zostaje skazany na Å›mierć, po czym godzi siÄ™ z wyrokiem, twierdzÄ…c, że to, kiedy i jak siÄ™ umiera, nie ma znaczenia.

 

CzÅ‚owiek zbuntowany – to zbiór esejów, w których Camus demaskuje stalinizm i ujawnia fakty zwiÄ…zane ze zbrodniami komunistycznymi w ZSRR.

 

 

Utwory autora